After that they do drink from "Zamzam".
Robin,
Als ik terug kijk naar onze briefwisseling tot nu toe zijn er al veel zaken die me opvallen en waarop ik zou kunnen reageren. Ik zal lijn proberen te houden in mijn reactie en me beperken in het aantal onderwerpen. Maar eerts dit.
Ik moet wel lachen om je ironie. Ik ben in de vrolijke wetenschap van het feit dat er zonder dialoog er weinig te lachen valt, zoals je ook zelf al hebt geconstateerd: 'het doet me verdriet: werkelijk verdriet, dat juist degenen die bidden tot een enkele ondeelbare almacht zo moeilijk tot consensus kunnen komen over wereldser zaken, zich zo verliezen in kinderachtig en vrouwelijk geredetwist, zich zo vastklampen aan religieuze identiteit dat ze de innerlijke betekenis uit 't oog en hart verliezen, zoals bij het eeuwenoude schisma tussen Sunni en Shia, Ahmadia, Ismaliya, etc.'
Los van de vraag of het niet vooral 'Islamitisch' is om associaties aan te brengen tussen 'redetwisten' en 'vrouwelijk' lijkt de conclusie uit bovenstaande toch hoofdzakelijk dat redetwisten, zin doordrijven etc. niet tot een vrolijke wetenschap zal leiden....maar goed, ik heb je verteld waar het toe leiden kan.... Vandaar dat ik het nog steeds uitga van onze vruchtbare dialoog.
Wat betreft je opmerking over het beperken van de politisering, daarmee was ik het op voorhand al eens maar ik voorvoelde dat de politiek niet onbesproken zou (kunnen) blijven.....bovendien is jou motivatie ook deels politiek van aard:
“Dat ik ervoor kies om het zwaartepunt van de presentatie bij de islam te leggen is niet zozeer ingegeven door mijn eigen geloofsovertuiging, als wel door algemeen menselijke ergernis over het ronduit onoordeelkundige gebazel wat doorgaans als informatie over de islam wordt verstrekt.”
Je hoopt verder 'dat we onszelf niet meer als tegenpool op zullen stellen dan waar is,' omdat de overeenkomsten interessanter zijn dan de de verschillen en doet daarbij uitspraken die de Westerse cultuur reduceren tot een aftreksel van de 'Oosterse'. Ik citeer: “Wat jij het 'Westers' Joods-Christelijk/Grieks gedachtengoed noemt is natuurlijk ook gewoon 'Oosters'...” Dat gaat verder dan een sollicitatie naar een terechtwijzing, dat is een provocatie. Zo geredeneerd is de 'Oosterse' cultuur niet meer dan een voortzetting van de prehistorie en is jou 'Godgeschenk van de diversiteit' logischerwijs een wassen neus. Ergo: het lijkt me zeker voor de helderheid van onze dialoog noodzakelijk dat we de culturele verschillen onderscheiden en waarderen (net als de overeenkomsten overigens; juist omdat beide tegelijkertijd in een beeld kunnen optreden waardoor het een interessant beeld wordt). Ik kan nog wijzen op andere inconsequenties in je betoog: het voordeel van de inheemse gewassen enerzijds en de hybriden van Edward Said bijvoorbeeld, maar ik wilde het toch vooral over de presentatie en haar vormgeving hebben.
De presentatie is inmiddels geweest, wat zal ik daarover nog zeggen? Helder, ruimtelijk, goed in context, maar ook: ik verwachtte iets meer aandacht voor de vormgeving van de inhoud. Met hetgeen je hierover stelde in je laatste brief ben ik het niet eens: de inhoud en de vorm(geving) zijn geen categorieën die elkaar uitsluiten maar elkaar juist kunnen versterken dus verdienen beiden aandacht. De tafel in het GEM bewees dat een aantal kunstenaars-initiatieven in korte tijd gezamenlijk een aantal goede presentaties konden realiseren. Het beschouwen van onze presentatie als 'het versieren' van andermans taart miskent de mogelijkheden om -met eenvoudige beeldende middelen- onszelf te onderscheiden door de wijze waarop we dit realiseren. Wat wij (75+NAP) tot nu toe altijd ambiëren is presentaties maken, presentaties die overeenkomen met de presentatie in het GEM in die zin dat ze 'aan alle deelnemers de ruimte bieden om een individuele bijdrage te presenteren binnen een gemeenschappelijk kader'. Het is niet toevallig dat de HR hiertoe in vergadering bijeen heeft besloten aangezien ik in de vergadering eraan voorafgaand een voorstel gedaan heb: ik stelde voor om met zijn allen iets te realiseren in één materiaal en zo geschiedde.
Maar genoeg hierover, wat ik vooral nog mis is (beeld) informatie over vormgebruik in de Islamitische cultuur, b.v. een burka van dobbelstenen in het 'Meubelcafe'. Toevallig kwam ik op internet volgende beelden en tekst tegen (zie http://doormann.tripod.com/the4.htm Het zijn voorbeelden van materiaal dat in de richting gaat waarvan ik hoopte dat jij mij er mee zou verrassen. Het stelt de cunnilingus bedrijvende vrouwen van Ferial in een heel ander en tevens 'Islamitisch devoot' daglicht...of mochten de vrouwen niet meedoen? Wat in onze briefwisseling naar voren komt is de vraag hoe cultuur of beschaving (wat in Duitsland niet dezelfde betekent) eigenlijk gedefinieerd worden. In het recente boek van Samuel P. Huntington 'The Clash of Civilizations' in het Nederlands verkrijgbaar als 'Botsende beschavingen' staat en heldere inleiding met definities van wat men academisch onder 'beschaving' en 'cultuur' verstaat. Het boek bevat tevens voorspellingen die na 9/11 plots zeer actueel werden. Ik zou graag dieper ingaan op de implicaties die deze studie heeft op de toekomst van de 'Westerse'- , 'Islamitische'- of 'Wereld'- beschaving maar misschien moeten we dat maar doen in een beeldend kunst project zoals we vandaag besproken.
Op de laatste blz. v. Huntington's boek staat: 'In het grotere conflict, het ware conflict, tussen beschaving en de barbarij zullen ook de grote wereldbeschavingen, met hun enorme verrichtingen op de gebieden van religie, kunst, literatuur, filosofie, wetenschap, technologie, ethiek en mededogen ook samen moeten werken als ze niet ieder afzonderlijk het onderspit willen delven.' Als het ons al niet lukt op deze schaal.... Met mijn verontschuldigingen voor de late repliek.
Groet, Andries