Beste Robin,
Naast onze correspondentie voerden wij ook regelmatig gesprekken waarbij intonatie, mimiek en al die andere factoren die tijdens een briefwisseling wegvallen uitspraken kunnen verduidelijken. Toch bleek dat we elkaar, ondanks de brieven en gesprekken, vaak, tot de laatste brieven en gesprekken aan toe, niet altijd even goed begrepen.
Het heeft ons duidelijk gemaakt dat we veel meer van elkaar verschillen dan we dachten en dat het veel moeilijker is dan we verwacht hadden om gemeenschappelijke standpunten te vinden.
Maar los van verschil van mening over bepaalde zaken, wanneer de logica wordt opgeheven en ik beschuldigt wordt van 'misplaatst superioriteits gevoel' of aanmatiging voel ik de noodzaak hier tegen in verweer te komen en mijn ergernis hierover te uiten.
Jij wilde het 'onoordeelkundig gebazel' over de Islam in de media corrigeren, dus meen jij dat je gekwalificeerd bent om 'n oordeel te vellen over wat de media verkeerd doen. Dat ik jou individuele interpretatie beschouw als exemplarisch voor een gemeenschap is te danken aan het feit dat je zelf kiest om naar voren te treden als onderdeel van een gemeenschap: de Moslims, (en niet als individu zoals ik dat doe) Als Moslim ben je immers volgens eigen woorden verplicht om de aan Mohammad geopenbaarde leer als enige maatstaf te aanvaarden.
Maar als Nederlander moet je de Nederlandse wet als hoogste autoriteit aanvaarden in geval er strijdigheid ontstaat. Omdat het beeld ontstaan is (buiten de Islamitische gemeenschap) dat in de Islamitische cultuur denkbeelden leven die strijdig met de Nederlandse wet zijn en die verantwoordelijk zijn voor terreur en het ongelijkwaardig behandelen van vrouwen, die de vrijheid van vrouwen om hun schoonheid te tonen beperken en die aanleiding geven aan enkele mannen om hun vrouwen te mishandelen wil ik als buitenstaander antwoord op de vragen die ik je hierover stelde.
Omdat je antwoord op mijn vraag over secularisatie mij niet geruststelde was ik gedwongen je mening te vragen over een concrete zaak (n.a. van de film 'Submission') waarover je praten moet als je wil dat mensen (althans ik) welwillend naar je luisteren. Dat deed je niet en daarom had ik er geen zin meer in. In het antwoord meed je mijn vraag en beledigde je me door te beweren dat ik iemand anders een moraal wil opleggen in familie aangelegenheden (en vergeleek je me indirect met een kortzichtige marktkoopman die je zijn rug toekeert en de wereld niet goed waarneemt).
Het recht van vrouwen om gelijk behandeld te worden beschouwen als een interne familie-aangelegenheid lijkt op de houding van de Nederlanders die de politionele acties in Indonesië een binnenlandse aangelegenheid noemden.
Op de dag dat ik dit schrijf is de maker van de film waarover ik je mening vroeg inmiddels op beestachtige wijze vermoord door een extremist afkomstig uit Islamitische kring. Zijn motivatie was religieus van aard en niet individueel gemotiveerd zoals in het geval van Folkert van der G. Het antwoord op mijn vraag wat Moslims vinden van rechten van de vrouw is op de meest trieste manier bevestigd.
Het kwetsen met grove uitspraken, iets dat Theo verheven had tot een automatisme, kan nooit als vergoelijking voor een gewelddaad worden aangevoerd, laat staan voor moord.
Een land waarin kunstenaars, schrijvers of filmmakers bang moeten zijn voor een kogel of mes vanwege hun werk is een land waarin de rechtstaat zoals we die in Nederland hebben gevormd ten onder dreigt te gaan. Dit is een ernstig feit en ik vind dat dit een zwarte dag is in de Nederlandse geschiedenis. Hier past onvoorwaardelijk veroordeling. Jouw reactie ontstemde me dan ook zeer.
Ik heb de rest van de avond doorgebracht kijkend naar de discussie die zich ontspon bij Barend en van Dorp. Het algemene beeld van verwarring en inadequaatheid in het benoemen van oorzaak van problemen en oplossingen stemde mij ook niet vrolijk. Toch had deze discussie ook momenten waarop er vragen gesteld werden die van belang waren. Met name Leon de Winter stelde de vraag aan de orde of we de vrijheid om je mening te uiten en de vrijheid om nodeloos alleman te kwetsen niet veel te veel hebben verward. Hoe belangrijk ik deze vraag ook vind om tot een oplossing uit de geconstateerde maatschappelijke verwarring te komen, het is niet voldoende om alleen deze vraag te stellen, er moet meer gedaan worden, met name door de Moslims zelf. En door de overheid op het gebied van bewustwording, onderwijs, maar ook op gebied van opsporing en vervolging van extremisten.
Van de open zenuw in de Islamitische cultuur die Theo van Gogh blijkbaar met woorden en films geraakt heeft, is er in de Europese cultuur geen equivalent.
Toch zijn er in de Europese beschaving wel politieke waarden die bevochten en dierbaar zijn zoals de scheiding tussen staat en godsdienst, tussen wet en geloof en de vrijheid van het individu om te zeggen wat hij denkt. De bezorgdheid om deze te verliezen wanneer Moslims een politieke meerderheid vormen in een gemeente maakt het van belang dat Moslims zich beseffen dat ze de Nederlandse wet moeten accepteren als hoogste autoriteit. Dat besef lijkt nog niet te zijn doorgedrongen en dat veroorzaakt de angst bij de autochtone Nederlander. Pas als die angst verdwijnt is men bereid welwillend te luisteren. Na vandaag zal dat nog moeilijker worden.
Ik kan begrijpen dat jij die bezorgdheid voor dat verlies niet deelt omdat je de leefregels van Islam waardeert boven elk andere. Op het moment dat ik vraag naar hoe er binnen de Islam gedacht wordt over een concreet conflict tussen de wet van dit land en de leefregels van een Moslim geef je immers niet thuis. Je vind dat je geen mening hoeft te hebben over iets in de privé sfeer. Het hoeft niet, maar jij wilde een cursus geven. Het is bovendien geen aangelegenheid in de privé sfeer alleen, het gaat om de bescherming van de rechten van het individu tegen geweld dat gepleegd wordt (of dit nu wel of niet uit naam van een cultuur of geloof gebeurd). Tegen de aantasting van deze rechten ageert de film 'Submission'. Daarom vroeg ik naar je mening over deze film.
Wat ik met die vraag beantwoord wilde krijgen is of de Islamitische cultuur wel verenigbaar is met de Nederlandse democratie waarin mensen als Theo van Gogh geaccepteerd worden ondanks hun uitlatingen. Omdat van Gogh accepteerde dat men in een democratie afstand doet van 'het recht om volgens eigen beslissing tegen de wetten van de staat in te handelen', in ruil voor 'de vrijheid te denken wat hij wil en te zeggen wat hij denkt'. (Spinoza) Ook als hij, en daarbij kom ik terug op hetgeen Leon de Winter naar voren bracht, deze vrijheid gebruikt of misbruikt om te kwetsen of te provoceren mits dit geen aanzetten tot haat of smaad betreft. Wanneer men zich onheus behandelt voelt kan men naar de rechter stappen.
De vraag of het tactisch wel zo goed is van van Gogh om in deze zaak zo te handelen is secundair, ik wil bevestigd worden in de wetenschap dat de Koran en de leefregels van de Moslim heel goed overeenkomen met de principes van de vrijheid zoals die geformuleerd zijn door Spinoza in zijn Theologisch-politiek tractaat.
In die bevestiging mislukken de Moslims tot nu toe op grandioze wijze. En het gaat er niet om dat we maar een enkele moraal dulden, of een bevolkingsgroep iets opleggen, het gaat erom dat het grondprincipe van onze rechtstaat gerespecteerd en onderschreven wordt zodat eenieder juist vrij is om zijn eigen moraal te blijven volgen zolang deze niet strijdig is met de wet.
Wanneer Moslims deze grondwet niet erkennen vraag ik me af waarom men als Moslim verkiest hier te komen wonen of te blijven omdat men zich dan manifesteert als een gevaar voor het voortbestaan van de Nederlandse staat en samenleving en dus zo behandeld zal moeten worden.
Ik hoop dat het je duidelijk is dat ik deze briefwisseling nu wil beëindigen omdat de zin me op dit moment -na de gebeurtenis op 2 november- ontbreekt hier mee door te gaan. Wat overigens niet betekent dat ik er onderling niet met je over wil spreken.
groet,
Andries
Posted by andries at November 5, 2004 03:42 PM